Een nieuwe werfordonnantie

De werven beter coördineren en de handelaars vergoeden in Brussel

In Brussel worden al 20 jaar langer werven gecoördineerd. Op dit ogenblik nemen we een belangrijke stap om de werven in de toekomst vlotter te laten verlopen en de hinder te beperken.  Het ontwerp van werfordonnantie zal maandag aan het Parlement worden voorgelegd.

De nieuwe ordonnantie formuleert verschillende doelstellingen zoals de coördinatie van werven verbeteren, de werfplanning optimaliseren, een vijfjarenplan opstellen met alle betrokken partijen en de bouwheren die in de openbare ruimte werken, het bestendigen van de hypercoördinatie, het toelaten en opleggen van langere werktijden en de creatie van een Brussels kader dat het mogelijk maakt om de handelaars die hinder ondervinden door werven te vergoeden.  

“Sinds het begin van deze legislatuur respecteren wij de deadlines voor onze werken in de openbare ruimte. De werken aan de Montgomery- en Stefaniatunnels, het Vanderkindereplein of aan de Poincarélaan bijvoorbeeld worden binnen de aangekondigde termijn voltooid. Maar we willen verder gaan. Dat doen we door de duur van de verschillende werven in de toekomst in te korten. We gaan de werktijden van de arbeiders op de werven uitbreiden. Op dit ogenblik schrijven we dit reeds systematisch in de lastenboeken, maar nu gaan we dit ook wettelijk opleggen. Het beheer en de coördinatie van de Brusselse werven optimaliseren is van cruciaal belang in onze missie om onze stad op relatief korte termijn te vernieuwen. We doen er alles aan om er voor te zorgen dat Brussel intussen toegankelijk blijft en de hinder voor de Brusselaars zo beperkt mogelijk is. Om dit te doen werken we een vijfjarenvisie uit, versterken we de werfcommissie en optimaliseren we de hypercoördinatie van de werven,” zegt Pascal Smet, Brussels Minister voor Mobiliteit en Openbare Werken.

De coördinatiecommissie omvat de gemeenten, de politiezones, de MIVB, Brussel Mobiliteit, de DBDMH, ... . Elke week buigt deze commissie zich over de nakende werven en bestudeert en keurt de omleidingen goed. Vorig jaar telden we 120.000 werven in de Brusselse openbare ruimte, waaronder 4000 belangrijke.

Voortaan zal ook een vertegenwoordiger van hub.brussels deel uitmaken van de coördinatiecommissie. Deze vertegenwoordiger zal de er voor zorgen dat de stem van de  economische actoren nog meer gehoor krijgt. Voor werven die gevolgen hebben voor handelszaken kunnen maatregelen worden ontwikkeld op maat van deze handelszaken. Zo kunnen er aangepaste leverzones  en specifieke werfsignalisatie worden voorzien, kunnen er ombudspersonen worden aangesteld en kunnen er concrete maatregelen worden genomen rond bijvoorbeeld netheid en de inkleding van de werf.

Een beter vergoedingssysteem

1. Een federaal apparaat dat niet aangepast was aan de Brusselse realiteit

De schadeloosstelling van de handelaars vormt een belangrijke maatregel van deze nieuwe werfordonnantie. De van het Federale Overheid geërfde compensatieregeling voor handelaars bij openbare werken was verre van optimaal. Deze bestaande hulpvoorziening voorziet in een vergoeding van €73,30 per sluitingsdag, en dit enkel op voorwaarde dat de handelszaak gedurende minimaal één week zijn deuren sluit.

Dergelijke minuscule vergoedingen met strikte toepassingsvoorwaarden, gekoppeld aan zware en inefficiënte procedures leidden tot ontevredenheid. Het huidige systeem moest worden aangepast om aan de reële behoeften van de handelaars tegemoet te komen.

“Het was nodig een snelle, flexibele en pragmatische oplossing te vinden, die bovendien ook toeliet om de uitvoering van grootschalige stedelijke projecten te vergemakkelijken. Hierbij moest er beter gehandeld worden dan in het verleden,” legt Didier Gosuin, Brussels Minister van Economie, uit.

 

2. De handelaars staan centraal in het nieuwe systeem

Het nieuwe vergoedingssysteem voor de handelaars heeft onder andere als doel om de ondernemingen en de handelszaken opnieuw een centrale plaats te geven in de manier waarop de werven worden beheerd. De Brusselse economie mag niet langer louter een variabele factor zijn wanneer er werken gebeuren in het Gewest.

“Deze logica moet worden omgekeerd: een betere coördinatie van de werven om veelvuldige ingrepen op dezelfde plaats binnen een te korte periode te vermijden; het substantieel verbeteren van de informatie aan de handelaars, de ondernemingen en hun klanten; een betere voorbereiding van het beheer van de werven in de  handelswijken en de creatie van aan wettelijk kader dat schadevergoedingen en steunmaatregelen voor handelaars mogelijk maakt,” licht Didier Gosuin toe.

 

3. Wat verandert er?

Het door de ordonnantie gecreëerde schadevergoedingsmechanisme is niet op alle handelszaken, noch op alle werven van toepassing. In samenwerking met de economische actoren en de sociale partners werden belangrijke knopen doorgehakt.    

Enkel de “kleine” handelszaken, met minder dan 10 werknemers, komen in aanmerking voor ondersteuning. We geven deze bedrijven prioriteit omdat de omvang ervan doet veronderstellen dat ze kwetsbaarder zijn en de kans dus groter is dat hun activiteit in het gedrang komt door de werf.

Enkel handelszaken waarvan de bereikbaarheid ernstig wordt beperkt door de uitvoering van een werf zullen een schadevergoeding krijgen. Alle werven zullen ingedeeld worden in verschillende categorieën van overlast om dit te bepalen.

Het systeem zal sterk vereenvoudigd worden. Deze vergoedingen zullen forfaitair zijn en worden zo goed als automatisch toegekend over het volledige grondgebied van het Gewest. Voor alle werven die hinder veroorzaken, zowel op wegen die worden beheerd door het gewest als de gemeentes, ongeacht wie de bouwheer is. 

“Dat wil zeggen dat de we handelaars altijd bijstaan, ongeacht wie er aan de oorsprong ligt van de overlast. Dat kan een gemeente zijn, Brussel Mobiliteit, BELIRIS, … . Met dit wetsontwerp willen we  waarden van de rechtsstaat uitdragen.  We benoemen duidelijke en precieze criteria  en bieden de economische actoren aan perspectief dat hen toelaat moeilijke periodes te overbruggen, terwijl we investeren in de openbare ruimte,” verduidelijkt Didier Gosuin.

 

 

Brussel

Vlaanderen

Wallonië

Basisbedrag

  • 2.000 euro < 2 VTE
  • 2.350 euro van 2 tot 4
  • 2.700 euro van 5 tot 9

 

2.000 euro < 10 VTE

0

Hernieuwbaarheid van de steun

Om de 6 maanden

Om de 12 maanden

n.v.t.

Handelszaken die in aanmerking komen

 

  • Kleinhandel, HORECA + directe verkoop in een lokaal
  • Met uitsluiting van de vrije beroepen

idem

n.v.t.

Betrokken werven

29 dagen onderbreking van doorrijdend verkeer met de wagen of het openbaar vervoer in een rijrichting

idem

n.v.t.

 

4. Andere voorzieningen ter ondersteuning van de handelaars

De overlastniveau ’s zullen ook dienen om andere hulpmechanismen op te zetten.
Het gaat hier om een specifiek aanbod van kaskredieten, die worden gedragen door finance.brussels en steunmaatregelen voor de verfraaiing en de vernieuwing van de commerciële etalages en ruimtes die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg. 

 

Een vijfjarenplan

De werfordonnantie voorziet inderdaad in de verplichting voor de grote actoren van  openbare werken (gewest, gemeenten, Vivaqua, Sibelga, Elia, ...) om hun projecten te plannen over een periode van 5 jaar.
Dit zal toelaten om de grote werven beter te plannen en te coördineren door het creëren van synergieën.

 

De hypercoördinatie

Na de testfase, in het kader van de werf van de Hallepoorttunnel, wordt het principe van de hypercoördinatie verder ontwikkeld.

Dit houdt concreet in dat er een perimeter wordt ingesteld rond de interventiezone bij zeer ingrijpende. Er wordt dan geen enkele andere werf toegelaten worden zonder planning en coördinatie met de hoofdwerf. De impactstudie op de mobiliteit en de planning van de omleidingen worden in deze gevallen voor de volledige zone gemaakt. Tijdens de renovatie van de Hallepoorttunnel werden werven en de omleidingstrajecten gesynchroniseerd of uitgesteld om te vermijden dat de automobilisten vast kwamen te zitten. De volledige zone wordt holistisch aangepakt op op nooit eerder geziene wijze.

Zowel aan Reyers als aan de Hallepoort zijn de eerste resultaten van deze werkwijze indrukwekkend, de aangekondigde chaos bleef uit.

 

Uitbreiding van de werktijden van de werven

De werktijden werden tot vandaag gereglementeerd door de GSV (gewestelijke stedenbouwkundige verordening). Voortaan zal dit gebeuren door de Regering om de hinder voor de mobiliteit in te perken. 

“Ik heb aan de Regering voorgesteld om de regels rond werktijden te veranderen. Zeer ingrijpende werven die veel hinder veroorzaken zullen continu kunnen plaatsvinden tussen 6 uur ‘s ochtends en 10 uur ’s avonds. Zo kan het aantal teams worden verhoogd om het aantal effectieve werkdagen te verminderen. Voor minder belangrijke werven zal er een continue kunnen worden gewerkt tussen 7 uur en 19 uur. Op die manier komen wij tegemoet aan de vele klachten over het aantal arbeiders op de werven,” legt Pascal Smet uit.
 

Conclusie

Met deze nieuwe ordonnantie gaat de Brusselse Regering veel verder gaan dan de twee andere Gewesten om de hinder bij werken te beperken. Alle werken in Brussel zullen in de toekomst nog beter worden gepland en op elkaar worden afgestemd, voornamelijk in de handelswijken. Er wordt ook een volledig gamma aan steunmaatregelen voor handelaars ontwikkeld. Hierdoor kunnen handelaars die hinder ondervinden door werken aanspraak maken op een grotere vergoeding. Het is onze intentie van deze regeling vanaf de herfst van 2018 in werking te laten treden.

 

 

Over Pascal Smet

Brusselse Regering Staatssecretaris van Stedenbouw en Erfgoed - Europese en Internationale Betrekkingen - Buitenlandse handel - Brandbestrijding en Dringende Medische Hulp

VGC collegelid voor Cultuur, Jeugd, Sport, Gemeenschapscentra, Samenleven en Diversiteit

Pascal Smet
Zenith
Koning Albert II laan 37 - 12de
1030 Brussel